AGNUSEK - Danuta Sroka - Warsztat - Techniki i ciekawostki

Warsztat pracy Danuty Sroka to proste, podstawowe narzędzia stosowne do danej dziedziny sztuki, często samodzielnie wykonane, tzw. „do ręki”. Mamy nadzieję, że bystre oko dostrzeże na zdjęciach to, czego z arkanów sztuki ludowej i nie tylko od dawna szuka, a co wcale nie jest takie oczywiste.

O graficznej rekonstrukcji zniszczonych prac...
Grafika komputerowa oprócz tworzenia grafiki użytkowej, służy autorce również do ratowania prac zniszczonych przez czas. Wiele prac z delikatnych materiałów z czasem deformuje się, traci barwy, bardzo pogarsza się ich stan techniczny
i wizualny.

O firankach z papieru...
W trakcie przygotowań do wycinania dużych firanek papierowych na okna pojawia poważny, techniczny problem: zdobycie odpowiedniego papieru (półpergaminu). W Polsce papier może być dostępny w rolach do odcinaczy (50 cm szerokości) lub cięty na arkusze. Do dużych firanek (np. 160-200 cm długości) można użyć tylko papieru z roli. Uzyskanie potrzebnej długości wycinanki nie stanowi problemu, jednak aby otrzymać żądaną szerokość, papier trzeba kleić wzdłuż z kilku pasm. Bardzo niekorzystnie pod światło wyglądają firanki klejone z papieru na poprzek.

Sugestie dla początkujących rzeźbiarzy, które nasunęły się autorce podczas wykonywania anioła topolowego z bursztynowym sercem w lipcu 2014. Fotografie etapów wykonywania tej płaskorzeźby zamieszczono w dziale RZEŹBA.

Kierunek włókien

Nie do przewidzenia jest kierunek włókien w drewnie. Topola nie ma słoi, bo to drzewo liściaste, ale mimo to może okazać się, że są w niej niewidoczne wiry po odrostach wrośniętych i nagle na niewielkiej powierzchni zmienia się kierunek rzeźbienia np. na skośny lub całkowicie odwrotny (pod włos). Zbyt głębokich i dużych cięć (ubytków drewna) nie da się niczym zatuszować. Od samego początku trzeba pracować powoli i ostrożnie. Pierwsze, zgrubne cięcia powinny być płytkie i uważne, tak aby od razu "wyczuć" ułożenie włókien. Należy je uwzględniać aż do końca pracy. Niewykluczone, że zmiana kierunku w drewnie nastąpi w głębi deski np. na głębokości 3-4 mm od powierzchni. Po prostu cały czas trzeba być czujnym.

Twardość drewna

Druga sprawa, również istotna, to znaczne różnice w twardości drewna w jednej desce. W miękkich miejscach dłuto będzie pracowało "jak po maśle", ale w twardszych będzie prowokowało do mocniejszych uderzeń młotkiem (większego nacisku dłutem), a wtedy bardzo łatwo o uszkodzenie już uformowanych sąsiednich fragmentów. Najgorsze do rzeźbienia są granice między twardymi i miękkimi obszarami w drewnie. Biorąc to pod uwagę, zawsze trzeba dopasować siłę i głębokość cięć do każdego rodzaju i kawałka drewna indywidualnie. (Wpis: 14.07.2014 r.)


AGNUSEK - Danuta Sroka - Warsztat - Techniki i ciekawostki
INFO/INTRO HOME KONTAKT
Warsztat pracy Danuty Sroka to proste, podstawowe narzędzia stosowne do danej dziedziny sztuki, często samodzielnie wykonane, tzw. „do ręki”. Mamy nadzieję, że bystre oko dostrzeże na zdjęciach to, czego z arkanów sztuki ludowej i nie tylko od dawna szuka, a co wcale nie jest takie oczywiste. Autorka unika pracy przy pomocy urządzeń mechanicznych, gdyż jak twierdzi mechaniczna obróbka jest droga, głośna i nadaje dziełom charakter produkcji seryjnej, co całkowicie przeczy idei rękodzieła. Wyjątkiem jest maszyna do opłatków i "domowa" trajzega do przycinania większych desek. Większość dzieł powstaje wprost, bez żadnych pomocniczych rysunków, czy szablonów, wyjątkiem są prace z opłatka, pisanki drapane i wielkie pierniki, w których stosowanie szablonów jest często konieczne. Praktycznie każda praca z drewna, pisanka, czy wycinanka są niepowtarzalne. Odręczne rysunki autorki to swego rodzaju zapiski, szybkie notatki, co zamierza zrobić. Zanotowany zostaje ogólny projekt do natychmiastowej realizacji lub w niedalekiej przyszłości. W praktyce efekt końcowy potrafi się bardzo różnić od pierwotnych zamierzeń. Jej podstawowe narzędzia pracy to: igły, nożyce, skalpel, pędzle, pisaki do jajek, dłuta, sierp, piłka ręczna i imaki do drewna. Nieocenionym narzędziem okazał się również komputer i programy graficzne.

Kwiaty bibułowe na drucie, 2016.	Pręciki bibułowe do bukietu, 2016.

Makatki kuchenne - nieprasowana i prasowana, 2016.	Makatki kuchenne miniatury A4, 2016. Aby uzyskać wymiar A4 z wzoru 1:1 trzeba przeprojektować cały wzór.

Pisanki szpilkowe (kolorowe woski) - warsztat, 2019.

Pisanki złocone kolorowe - warsztat, 2019.

Pisanki złocone białe, 2019/1.

Pieczątka z gumy i poduszka drukowana, 2015.

Podklejanie zakładki - wycinanka koszalińska, 2015.	Półkrążki z opłatka do wyrobu m.in. obręczy mozaikowych. Technika wykonania bliżej opisana w książce "Opłatkarstwo. Podręcznik praktyczny", 2015.

Lukrowanie pierników z rycinami, 2015.

Projekt wzoru na pisankę drapaną 2015/1.	Projekt wzoru na pisankę drapaną 2015/2.

Projekt wzoru na pisankę drapaną 2015/3.	Projekt wzoru na pisankę drapaną 2015/4.

Zestaw do fotografii bezcieniowej - pisanki 2015.	Pisanki drapane - podziały na "okna".

Wypełnianie wzorem "okna" pisanki drapanej.	Farbowane wyduszki do wytrawiania.

Odlewanie wosku w pastylkach.	Nanoszenie wosku kopystką.

Farbowanie pisanek batikowych.	Wosk nanoszony szpilką.

Zdejmowanie wosku z pisanek batikowych.	Wydrapywanie godła Koszalina na gęsiej wydmuszce.

Grafika Skansenu w Koszalinie, negatyw i na pisance.	Tuby plastikowe - opakowania do pisanek.

Syrenka - wstępny projekt metki na piernik.	Pakowanie pierników w celofan i metki.

Konik morski i serenka - pierniki, szablony i ciastka.	Piernik olbrzymi - ozdabianie wzorem jamneńskim z lukru.

Baranek i koszyk wielkanocny z pałąkiem, ciasto drożdżowe.	Wiktoriański koszyk z pomarańczy, ozdoba choinkowa.

Cięcie i lepienie ozdób z opłatka.	Abstrakcyjny wypiek z odpadów ciasta opłatkowego.

Podwijanie makatki - fastryga.	Wzory na makatki na pergaminie.

Haftowanie wspak napisu na makatce.	Wyszywanie makatki stębnówką (ścieg wodny, żyłka).

Kalkowanie wzoru kaszubskiego (kalka ołówkowa).	Ręczne poprawianie wydruku wzoru.

Projekty aplikacji lnianej koronki szydełkowej.	Projekty zastosowania lnianej koronki.

Koronkowa gwiazdka na drucie do migomatu.	Projekt na kartkę malowaną akrylami - wstępny szkic.

Warsztat rzeźbiarski sprzed 2000 r.	Rzeźby na różnym etapie i krosno rzeźbiarskie.

Unieruchomienie rzeźby w stole.	Szlifowanie aniołów "do pionu" na papierze ściernym.

Formowanie postumenta w rzeźbie anioła.	Drążenie dłutem skrzydła anioła.

Próba wieszaków w ptaszkach przed montażem na stałe.	Fotografowanie ptaszków w naturalnym środowisku.

Gruntowanie ptaszków i aniołów białą farbą.	Wstępny rysunek na drewnie i rzeźbienie.

Aniołek z sitowia i bibuły w elementach.	Fotografowanie zabawki z drewna.

Projekt szopki z wycinanką z opłatka (1).	Projekt szopki z wycinanką z opłatka (2).

Fotografowanie światów z opłatka na choince.	Pudełko na małe światy z opłatka (komunikanty).

Konstrukcja pająka z trzciny.	Materiały do pracy z trzciną.

Pokaz techniki kwiatów z bibuły (Muzeum Koszalin).	Montaż graficzny ornamentu kwiatowego z jednego kwiatu.

Owijanie piłki w celofan (piłka na gumce do odbijania).	Jeżyk z papieru na choinkę, elementy do montażu.

Rysunek do obrazu na szkle i efekt końcowy.	Konturowanie rysunku w obrazie na szkle.

Początek malowania pasteli komputerowej ze zdjęcia.	Skanowanie serca z bibuły na pudełkach zapałek.

Łańcuch choinkowy z trzciny i bibuły - początek pracy.	Pierniki-zawieszki fotografowane na gałązce świerkowej.

Kartka z tkaniną batikową (technika: szpilka, wosk, farbowanie).	Projekt na haft płaski, rysunek i detal.

Czyszczenie i sortowanie słomy owsianej.	Wyklejanie słomą kartonu, próba.

Szukanie kierunku pisania woskim kistką poprzeczną.	Motyw z lat 30-tych na makatce, rysunek i haft.

O graficznej rekonstrukcji zniszczonych prac... Grafika komputerowa oprócz tworzenia grafiki użytkowej, służy autorce również do ratowania prac zniszczonych przez czas. Wiele prac z delikatnych materiałów z czasem deformuje się, traci barwy, bardzo pogarsza się ich stan techniczny i wizualny. Za przykład posłuży szopka z opłatka z 2005 r. Na dachu jest pęknięcie, kolory spłowiały, podłoga i ściany bardzo wyraźnie wykrzywiły się od wilgoci. Praktycznie takiej szopki nie można już uratować. Można ją tylko ostatni raz sfotografować przed zniszczeniem, a obraz poprawić graficznie, czyli zrobić coś na podobieństwo odrestaurowania, tylko że przy pomocy komputera. W szopce zostały "wyprostowane" jedna ściana i podłoga, przywrócono dawne kolory. Zdjęcia przedstawiają stan szopki sprzed i po graficznej korekcie. (Wpis: 12.03.2014 r.)
Szopka trójścienna z opłatka z 2005 r. zdeformowana.	Szopka poprawiona graficznie.

Koronka szydełkowa - suszenie (rozpięcie) wykrochmalonej koronki na gąbce przy użyciu szpilek (2014).

O firankach z papieru... W trakcie przygotowań do wycinania dużych firanek papierowych na okna pojawia poważny, techniczny problem: zdobycie odpowiedniego papieru (półpergaminu). W Polsce papier może być dostępny w rolach do odcinaczy (50 cm szerokości) lub cięty na arkusze. Do dużych firanek (np. 160-200 cm długości) można użyć tylko papieru z roli. Uzyskanie potrzebnej długości wycinanki nie stanowi problemu, jednak aby otrzymać żądaną szerokość, papier trzeba kleić wzdłuż z kilku pasm. Bardzo niekorzystnie pod światło wyglądają firanki klejone z papieru na poprzek. Szerokość firanki decyduje o tym, z jak wielu warstw będzie składała się harmonijka, co w oczywisty sposób przełoży się na trudności w wycinaniu. Niekiedy jest to kilka, kilkanaście warstw, ale może być nawet i dwadzieścia! Zazwyczaj wycina się harmonijkę tylko wzdłuż brzegów. Stopień trudności wzrasta, gdy potrzebne są cięcia wg różnych osi symetrii. Wycinankowych firanek z cienkiego papieru się nie prasuje. Z przyklejonymi brzegami i odpowiednio naciągnięte same się wyprostują. Jednak zagięcia harmonijki można wygładzić czubkiem żelazka, lekko nagrzanym i oczywiście bez pary. Pracę nie tylko nad firankami z papieru, zwłaszcza wielkogabarytowymi, dobrze jest zacząć od projektu. Może to być pobieżny rysunek, coś w rodzaju zanotowania pomysłu. Czasem jednak w trakcie pracy, zdaniem Danuty Sroka, warto zdać się na intuicję, zapomnieć o projekcie, by móc zrealizować inne, często lepsze pomysły, które nasuwają się same podczas wycinania. (Wpis: 14.06.2014 r.) Według niżej przedstawionych projektów została wykonana seria dziesięciu firanek z papieru do wystroju okien w sali weselnej, które są do obejrzenia w dziale WYCINANKI. (Wpis: 12.08.2014 r.)
Projekty firanek z papieru, 2014.

TAJNIKI RZEŹBIENIA - WIEDZA Z PIERWSZEJ RĘKI Sugestie dla początkujących rzeźbiarzy, które nasunęły się autorce podczas wykonywania anioła topolowego z bursztynowym sercem w lipcu 2014. Fotografie etapów wykonywania tej płaskorzeźby zamieszczono w dziale RZEŹBA. Kierunek włókien Nie do przewidzenia jest kierunek włókien w drewnie. Topola nie ma słoi, bo to drzewo liściaste, ale mimo to może okazać się, że są w niej niewidoczne wiry po odrostach wrośniętych i nagle na niewielkiej powierzchni zmienia się kierunek rzeźbienia np. na skośny lub całkowicie odwrotny (pod włos). Zbyt głębokich i dużych cięć (ubytków drewna) nie da się niczym zatuszować. Od samego początku trzeba pracować powoli i ostrożnie. Pierwsze, zgrubne cięcia powinny być płytkie i uważne, tak aby od razu "wyczuć" ułożenie włókien. Należy je uwzględniać aż do końca pracy. Niewykluczone, że zmiana kierunku w drewnie nastąpi w głębi deski np. na głębokości 3-4 mm od powierzchni. Po prostu cały czas trzeba być czujnym. Twardość drewna Druga sprawa, również istotna, to znaczne różnice w twardości drewna w jednej desce. W miękkich miejscach dłuto będzie pracowało "jak po maśle", ale w twardszych będzie prowokowało do mocniejszych uderzeń młotkiem (większego nacisku dłutem), a wtedy bardzo łatwo o uszkodzenie już uformowanych sąsiednich fragmentów. Najgorsze do rzeźbienia są granice między twardymi i miękkimi obszarami w drewnie. Biorąc to pod uwagę, zawsze trzeba dopasować siłę i głębokość cięć do każdego rodzaju i kawałka drewna indywidualnie. (Wpis: 14.07.2014 r.)


Aktualizacja: 6 stycznia 2025.
Copyright 2006©2025 Danuta Sroka. All rights reserved. Kopiowanie i rozpowszechnianie materiałów zawartych na stronie bez wiedzy i zgody właściciela zabronione.